Featured blog image
تحلیل جامعه‌شناختیِ عدالت مکانی و تجارب زیسته شهروندان و ذی‌نفعان کلیدی در پدیدۀ بازی و شهربازی‌های شهر تبریز

این طرح پژوهشی، در مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر تبریز اجرا می‌شود

مقوله‌ی بازی در کلانشهرها، دچار تحولِ مفهومی عمیقی شده است. بازی که در گذشته بخش جدانشدنی از زیست اجتماعی کودکان و نوجوانان در فضاهای باز، کوچه‌ها و محلات بود و کارکردهایی همچون آموزش غیررسمی، جامعه‌پذیری، تقویت تعاملات اجتماعی و انتقال ارزش‌های فرهنگی را برعهده داشت، در دهه‌های اخیر به تدریج به محیط‌هایی محدود، تجاری و عمدتاً فردمحور مانند شهربازی‌ها منتقل شده است.

تمرکز بر فضاهای بسته و هزینه‌بر مانند شهربازی‌ها، خودْ به نابرابری‌های فضایی و اجتماعی دامن زده است؛ به‌گونه‌ای که دسترسی به تجربه‌ی بازی برای همه گروه‌های سنی و اجتماعی فراهم نیست و بخش مهمی از کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان از تجربه‌ی بازی با کیفیت و با کارکردهای رشدآفرین محروم مانده‌اند.

در شهر تبریز، شهربازی‌ها هنوز با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند. بر اساس شواهد میدانی و تحلیل‌های انجام‌شده، نه تنها همه شهروندان دسترسی برابر به شهربازی‌ها ندارند، بلکه حتی آن‌هایی که به این امکانات دسترسی دارند نیز از کیفیت فعلی شهربازی‌ها رضایت ندارند و با مشکلاتی چون نبود امکانات کافی، ایمنی پایین، فرسودگی تجهیزات، خدمات‌دهی ضعیف، قیمت نامناسب بلیت‌ها و نداشتن جذابیت‌های متنوع مواجه‌اند.

در این طرح محقق بر آن است که در راستای رسیدن به اهداف زیر تلاش کند:

بررسی الگوها و تجربه‌های زیسته شهروندان از بازی و شهربازی‌ها (تبیین عوامل مؤثر بر استفاده یا عدم استفاده)

فهم نقش و کارکرد شهربازی‌ها و فضاهای بازی شهری

تحلیل عدالت مکانی در توزیع شهربازی ها در مناطق مختلف شهری تبریز

شناسایی موانع و چالش‌های موجود در بهره‌مندی گروه‌های مختلف اجتماعی از شهربازی‌ها و فضاهای بازی

شناسایی شکاف‌ها میان تجربه‌ی بازی آزاد-جمعی و تجربه‌ی بازی در محیط‌های کنترل‌شده (شهربازی)

بررسی موانع و پیامدهای اجتماعیِ محدود شدن بازی به محیط‌های بلیت‌محور و بسته (مانند شهربازی‌ها)

ارائه‌ی راهکار برای بازتعریف مفهوم بازی در عرصه شهری و تاکید بر بازی به معنای مشارکتی و آزاد

این پژوهش کاملاً کیفی است. در این طرح، جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق، مشاهدۀ میدانی و بررسی روایت شرکت‌کنندگان انجام می‌شود. ابزار اصلی، گفت‌وگوهای عمیق با ذینفعان گوناگون (شهروندان، مدیران شهربازی، مسئولان شهری و ...) است تا برداشت‌ها، ادراکات و معناهای شخصی و جمعی درباره «شهربازی» و تجربه‌ی «بازی» به دست آید. به علاوه، تجزیه‌وتحلیل کیفی داده‌ها با کدگذاری مضمونی، استخراج مفاهیم کلیدی و یافتن الگوهای روایی انجام می‌شود.

مجری طرح آقای سعید مبیّن شهیر (دانشجوی دوره دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه در دانشگاه تبریز) بوده و با اعتبار 85 میلیون تومان در مدت زمان 4 ماه اجرا می‌شود.

نظارت این طرح نیز بر عهده آقای اصغر ایزدی جیران (دکتری جامعه‌شناسی و از اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز) است.

فرشاد رشدی ملکی

نویسنده:
فرشاد رشدی ملکی

نظرات (0)

ثبت پاسخ برای این نظر
CAPTCHA
لطفا کد امنیتی در تصویر را وارد کنید.
نظر شما درمورد این مطلب
CAPTCHA
لطفا کد امنیتی در تصویر را وارد کنید.